Helstu atriði ársreiknings


„Grunnrekstur Landsbankans gekk vel á árinu, hreinar vaxta- og þóknanatekjur jukust töluvert frá fyrra ári, en á sama tíma hefur rekstrarkostnaður bankans lækkað. Markaðshlutdeild bankans á einstaklingsmarkaði hefur aldrei mælst hærri og staða bankans á fyrirtækjamarkaði og á fjármálamörkuðum er áfram sterk.“

- Hreiðar Bjarnason, starfandi bankastjóri Landsbankans. Úr fréttatilkynningu 9. febrúar 2017.

Skoða ársreikninginn (pdf)

Fara neðar

Afkomukynning fyrir árið 2016

Kennitölur 31.12.2016 31.12.2015
Hagnaður eftir skatta 16.643 36.460
Hreinar rekstrartekjur 48.217 72.363
Hreinar vaxtatekjur 34.650 32.324
Arðsemi eigin fjár fyrir skatta 9,9% 19,9%
Arðsemi eigin fjár eftir skatta 6,6% 14,8%
Eiginfjárhlutfall (CAR) 30,2% 30,4%
Vaxtamunur eigna og skulda 2,3% 2,2%
Kostnaðarhlutfall* 48,4% 43,8%
Lausafjárhlutfall LCR alls 128% 113%
Lausafjárhlutfall LCR FX 743% 360%
Heildareignir 1.111.157 1.118.658
Útlán í hlutfalli við innlán viðskiptavina 144,7% 145,2%
Stöðugildi 1.012 1.063

* Kostnaðarhlutfall = Rekstrargjöld alls / (Hreinar rekstrartekjur - virðisbreytingar útlána)
Allar upphæðir eru í milljónum króna

Rekstrarhagnaður Landsbankans eftir skatta nam 16,6 milljörðum króna á árinu 2016 samanborið við 36,5 milljarða króna á árinu 2015. Arðsemi eigin fjár var 6,6% samanborið við 14,8% arðsemi á árinu 2015. Eiginfjárhlutfall bankans nam 30,2% í árslok 2016 samanborið við 30,4% eiginfjárhlutfall í byrjun ársins.

Hagnaður (m. kr.)
Arðsemi eigin fjár
Eiginfjárhlutfall (CAR)

Vaxtamunur bankans, hlutfall hreinna vaxtatekna af meðalstöðu efnahagsreiknings, hækkaði um 2,3 milljarða króna á milli ára. Á árinu 2016 var vaxtamunurinn 2,3% samanborið við 2,2% árið á undan.

Hreinar þjónustutekjur Landsbankans hækkuðu um 14% á milli ára. Kemur það einkum til vegna aukinna umsvifa í markaðsviðskiptum og eignastýringu, auk breytinga á kortamarkaði, sem skila auknum þjónustutekjum. Aðrar rekstrartekjur dragast saman um tæpa 9 milljarða króna á milli ára sem einkum skýrist af þróun á mörkuðum á árinu. Kostnaðarhlutfall hækkaði milli ára, er 48,4% árið 2016 samanborið við 43,8% árið 2015.

Efnahagsreikningur

Heildareignir bankans námu 1.111 milljörðum króna í árslok 2016 og lækkuðu þær um tæp 1% á árinu.

Helstu breytingar á eignahlið efnahags Landsbankans á árinu 2016 voru þær að útlán til viðskiptavina hækkuðu um 42 milljarða króna og skuldabréfaeign bankans lækkaði um tæpa 49 milljarða króna.

Á skuldahlið voru þær breytingar helstar að innlán viðskiptavina jukust um tæpa 30,7 milljarða króna. Á árinu 2016 fyrirframgreiddi Landsbankinn 61 milljarð króna inn á skuldabréf sem gefið var út til LBI hf. í október 2008.

Eigið fé bankans lækkar um 13,3 milljarða króna á milli ára, en lækkunina má rekja til 28,5 milljarða króna arðgreiðslu á árinu. Hagnaður bankans nam 16,6 milljörðum króna á árinu 2016.

Kostnaðarhlutfall
Heildareignir (m. kr.)
Vaxtamunur (m. kr.)
Eignir 31.12.2016  31.12.2015 Breyting 2016 
Sjóður og innstæður í Seðlabanka 30.662 25.164 5.498 22%
Markaðsskuldabréf 154.892 203.684 -48.792 -24%
Hlutabréf 26.688 29.192 -2.504 -9%
Kröfur á lánastofnanir 20.408 20.791 -383 -2%
Útlán til viðskiptavina 853.417 811.549 41.868 5%
Aðrar eignir 17.641 16.323 1.318 8%
Eignir til sölu  7.449 11.955 -4.506 -38%
Samtals 1.111.157 1.118.658 -7.501 -1%
Skuldir og eigið fé 31.12.2016 31.12.2015 Breyting 2016 
Innlán frá fjármálafyrirtækjum 20.093 56.731 -36.638 -65%
Innlán frá viðskiptavinum 589.725 559.051 30.674 5%
Lántaka 223.944 209.344 14.600 7%
Aðrar skuldir 25.069 27.483 -2.414 -9%
Skuldir tengdar eignum til sölu 1.095 1.518 -423 -28%
Eigið fé 251.231 264.531 13.300 -5%
Samtals 1.111.157 1.118.658 -7.501 -1%

Allar upphæðir eru í milljónum króna

Eigið fé (m. kr.)
* Eiginfjárhlutfall

Lausafjárstaða

Lausafjárstaða bankans bæði í íslenskum krónum og erlendri mynt er áfram mjög sterk. Lausafjáreignir námu tæpum 161 milljörðum króna í lok árs 2016.

Meginmælikvarði lausafjáráhættu til skamms tíma er lausafjárþekja (e. liquidity coverage ratio (LCR)) sem mælir hlutfall hágæða lausafjáreigna af hreinu heildarútflæði á næstu 30 dögum miðað við álagsaðstæður.

Lausafjárþekja var 128% í lok árs 2016 en Seðlabankinn gerir kröfu um að hlutfallið sé að lágmarki 90%. Lausafjárþekja erlendra mynta var á sama tíma 743% en Seðlabankinn gerir kröfu um að það hlutfall sé að lágmarki 100%.

Lausafjárþekja alls (LCR)
Lausafjárþekja erlendar myntir (LCR FX)
Lausafjáreignir 31.12.2016 31.12.2015 Breyting 2016 
Lausafé hjá seðlabönkum 18.819 25.024 -6.205 -25% 
Lán til fjármálastofnana (styttri en 7 dagar) 16.732 16.342 390  2% 
Skuldabréf hæf til endurhverfra viðskipta 125.159 167.463  -42.304  -25% 
Lausafjáreignir samtals 160.710 208.829
-48.119  -23% 

Allar upphæðir eru í milljónum króna

Þróun lausafjáreigna árið 2016 (m. kr.)

Útlán til viðskiptavina námu 853 milljörðum króna í lok árs 2016 samanborið við tæpa 812 milljarða króna í byrjun ársins og hækkuðu þau um 42 milljarða króna á árinu.

Á árinu 2016 námu ný útlán 267 milljörðum króna. Heildarútlán lækkuðu um 25 milljarða króna vegna gengisáhrifa, verðbóta og virðisaukningar. Afborganir viðskiptavina á árinu námu 197 milljörðum króna.

Heildareignir bankans lækkuðu um 7,5 milljarða króna á árinu.

Innlán viðskiptavina, að fjármálafyrirtækjum frátöldum, jukust um 5,5% á árinu 2016, eða um 30,7 milljarða króna. Innlán frá fjármálafyrirtækjum lækkuðu um 36,6 milljarða króna á árinu og er lækkunin fyrst og fremst vegna gjaldeyrisútboðs Seðlabanka Íslands í júní 2016.

Hreiðar Bjarnason, starfandi bankastjóri

Markaðshlutdeild bankans á einstaklingsmarkaði hefur aldrei mælst hærri og staða bankans á fyrirtækjamarkaði og á fjármálamörkuðum er áfram sterk. Þá sýna mælingar að ánægja viðskiptavina bankans jókst umtalsvert á árinu sem er okkur afar mikilvægt, enda leggur bankinn mikla áherslu á að veita viðskiptavinum sínum um allt land fyrirmyndarþjónustu á samkeppnishæfum kjörum.“

Eignir
Skuldir og eigið fé
Samsetning innlána (m. kr.)
Eignir til sölu (m. kr.)
Skuldir tengdar eignum til sölu (m. kr.)

Landsbankinn hefur verið með lánshæfismat frá alþjóðlega lánshæfismatsfyrirtækinu Standard & Poor’s frá ársbyrjun 2014. Í október 2016 var lánshæfiseinkunn bankans hækkuð um eitt þrep og er nú BBB/A-2 með jákvæðum horfum.

Í september 2016 gaf Landsbankinn út óveðtryggð skuldabréf að fjárhæð 500 milljónir evra. Skuldabréfin eru á gjalddaga í mars 2021, bera fasta 1,625% vexti og voru seld á kjörum sem jafngilda 190 punkta álagi ofan á millibankavexti í evrum.

Í nóvember 2016 gaf bankinn út óveðtryggð skuldabréf að fjárhæð 1 milljarður sænskra króna. Skuldabréfin eru til fjögurra ára og bera annars vegar fasta 1,375% vexti og hinsvegar breytilega vexti með 1,5% vaxtaálagi ofan á millibankavexti í sænskum krónum. Skuldabréfin eru gefin út innan 1.500 milljóna evra ramma bankans um skuldabréfaútgáfu til meðallangs tíma (e. Euro Medium Term Note (EMTN) Programme) og eru skráð í írsku kauphöllina.

Endurgreiðsluferill lánsfjármögnunar (m. kr.)

Rekstarhagnaður bankans eftir skatta á árinu 2016 nam 16,6 milljörðum króna samanborið við 36,5 milljarða króna árið 2015. Á árinu 2016 nam virðisrýrnun útlána 318 milljónum króna en á árinu 2016 dæmdi Hæstiréttur bankanum í óhag í þremur málum er reyna á kröfu um leiðréttingu á fyrri endurútreikningi gengistryggðra lána í samræmi við dóma Hæstaréttar í málum nr. 600/2011 og 464/2012.

Hæstiréttur taldi að áhrif viðbótarkröfu væru það veruleg að bankinn yrði að bera þann vaxtamun sem deilt var um í málunum og leiddi af því að umrædd lán voru bundin ólögmætri gengistryggingu.

Þessir dómar kunna að hafa fordæmisgildi fyrir önnur gengistryggð lán til fyrirtækja, séu aðstæður sambærilegar, en frekari dóma sem skýra nánar fordæmisgildið er þörf. Því gæti matið á fjárhagslegum áhrifum dómanna breyst í samræmi við niðurstöður nýrra dóma. Þessir dómar höfðu í för með sér gjaldfærslu í rekstrarreikning samstæðunnar í lok fjórða ársfjórðungs 2016 að fjárhæð 5.435 milljónir.

Rekstrarreikningur 2016 2015 Breyting 2016
Hreinar vaxtatekjur 34.650 32.324 2.326 7%
Virðisbreyting -318 18.216 -18.534 -102%
Hreinar vaxtatekjur eftir virðisbreytingu 34.332 50.540 -16.208 -32%



   
Hreinar þjónustutekjur  7.809 6.841 968 14%
Gjaldeyrisgengismunur -179 -1.277 1.098 -86%
Aðrar rekstrartekjur 6.255 16.259 -10.004 -62%
Afkoma fyrir rekstrarkostnað 48.217 72.363 -24.146 -33%



   
Laun og launatengd gjöld 14.049 13.754 295 2%
Önnur rekstrargjöld 7.586 8.061 -475 -6%
Afskriftir rekstrarfjármuna 611 663 -52 -8%
Tryggingasjóður innstæðueigenda 1.268 1.254 14 1%
Rekstrarkostnaður 23.514 23.732 -218 -1%
 
     
Hlutdeild í afkomu hlutdeildarfélaga, að frádregnum skatti 483 248 235 95%
Hagnaður fyrir skatta  25.186 48.879 -23.693 -48%
 
     
Tekju- og bankaskattur -8.543 -12.419 3.876 -31%
Hagnaður ársins 16.643 36.460 -19.817 -54%

Allar upphæðir eru í milljónum króna

Hreinar vaxtatekjur námu 34,7 milljörðum króna á árinu 2016 samanborið við 32,3 milljarða króna árið 2015. Vaxtamunur sem hlutfall af meðalstöðu heildareigna og heildarskulda var 2,3% á árinu 2016 og hækkar um 0,1% á milli ára.

Virðisbreytingar útlána hafa á undanförnum árum valdið miklum sveiflum á rekstrarafkomu bankans. Á árinu 2016 voru 5,4 milljarðar færðir til gjalda í kjölfar niðurstöðu Hæstaréttar. Virðisbreytingar útlána námu 318 milljónum króna samanborið við virðisaukningu upp á 18 milljarða króna árið 2015. Hreinar þjónustutekjur námu 7,8 milljörðum króna á árinu 2016, sem er hækkun um 1 milljarð á milli ára. Sú hækkun skýrist að langstærstum hluta af breytingum á kortamarkaði og auknum umsvifum í markaðsviðskiptum.

Aðrar rekstrartekjur námu 6 milljörðum króna á árinu 2016 samanborið við 14,9 milljarða króna árið 2015, sem er lækkun um 59% á milli ára. Lækkunina má rekja til þróunar á mörkuðum á árinu.

Hreiðar Bjarnason, starfandi bankastjóri

„Standard & Poor’s hækkaði lánshæfismat Landsbankans annað árið í röð, upp í BBB og er matið áfram með jákvæðar horfur. Þetta er ánægjuleg viðurkenning á því frábæra starfi sem unnið hefur verið í bankanum mörg undanfarin ár.


Breyting milli 2015 og 2016 (m. kr.)

Rekstrarkostnaður ársins 2016 var 23,5 milljarðar króna, en það er lækkun frá árinu 2015, þegar rekstrarkostnaðurinn var 23,7 milljarðar króna. Launakostnaður hækkaði um tæpar 295 milljónir króna á milli ára og annar rekstrarkostnaður lækkaði um 513 milljónir. Kostnaðarhlutfallið fyrir árið reiknast 48,4%. Kostnaðarhlutfallið sýnir hlutfall rekstrargjalda bankans á móti hreinum rekstrartekjum, að undanskildum virðisbreytingum útlána. Stöðugildum í samstæðu bankans fækkaði um 51 á árinu 2016, úr 1.063 í 1.012.

Afkoma 2016 (m. kr.)